Początki wychowania filmowego

Narodziny sztuki audiowizualnej

Sztuka audiowizualna narodziła się pod koniec XIX wieku. W początkowym okresie swego istnienia miała złą opinię u intelektualistów. Uważano ją bowiem za "rozrywkę dla plebsu". Mimo to środki wyrazu sztuki filmowej rozwijały się szybko, a widzowie szybko uczyli się języka filmu i jego konwencji. Równocześnie z nową techniką filmową powstał nowy język, nowy sposób pokazywania fabuły. Film jako sztuka audiowizualna budził wiele sprzeczności wśród pedagogów i nauczycieli. Obawiali się oni niekorzystnego wpływu filmu na wychowanków, bowiem uważali film za "wulgarną" rozrywkę. Już w 1917 roku powołano w Anglii Komisję Filmową przy Radzie Moralności Publicznej, której zadaniem było badanie wpływu filmu na młodego widza. Komisji chodziło o to, czy film sprzyja czynom aspołecznym. Wyniki prac Komisji były, jak na ówczesny kompleks antyfilmowy i kinofobię intelektualistów, zdumiewające. Uznano, że film oddziałuje pozytywnie na młodego widza.
Początki wychowania filmowego

Anglia była "krajem, w którym już latach trzydziestych dostrzeżono znaczenie i walory filmu fabularnego jako środka wychowania. Pierwsze próby wprowadzenia elementów wiedzy o filmie do szkół różnych szczebli i klubów młodzieżowych datują się w Wielkiej Brytanii z lat 30. Były to jednak wypadki sporadyczne. Organizowano również poranki dla dzieci. Brytyjski Instytut Filmowy publikował dla nauczycieli specjalny biuletyn, w którym omawiano bieżący repertuar kin z punktu widzenia potrzeb szkoły"3. Tymczasem nadal prowadzono badania nad wpływem filmu na dzieci i młodzież. Wynik badań był jednoznaczny: oddziaływanie filmu jest silne. Jednocześnie pedagodzy utwierdzali społeczeństwo, że nauczanie elementów wiedzy o filmie jest najlepszą metodą rozwijania dobrego gustu w zakresie filmu u dzieci i młodzieży. Stanowi ponadto środek uodporniający na nieodpowiednie treści dla wieku młodocianego. "Żyjemy w świecie, w którym środki masowego przekazu są wszechobecne. Rosnąca liczba ludzi spędza mnóstwo czasu oglądając telewizję, czytając gazety, czasopisma, słuchając nagrań czy radia. W niektórych krajach np. dzieci już spędzają więcej czasu na oglądaniu telewizji niż na uczestniczeniu w zajęciach szkolnych"4. Wychowanie w demokracji do korzystania z mass mediów ma pomagać w zachowaniu własnego osądu i dokonywania rzeczywistych własnych wyborów. Młodzież trzeba nauczyć walki przeciwko wszechobecnym przekazom, pokusom, pobudkom, które serwują na co dzień mass media. Środki masowego przekazu to potęga; edukacja i wychowanie muszą dostrzec swe obowiązki w rozwijaniu u uczniów zdroworozsądkowego rozumienia zjawisk kultury masowej. Bowiem środki masowego przekazu wywierają duży wpływ na każdy z elementów naszego świata, naszej kultury. Jak zatem ukształtować właściwe odbieranie przekazów.

http://www.wychowawca.pl/miesiecznik/1_133/05.htm

Literatura:

1. Lipnik W., Wprowadzenie do problematyki "Odbiorca telewizji. Rola telewizji w jego życiu i relacjach ze światem. Podstawowe rozróżnienia", "Oświata i Wychowanie" 1989, nr 14, s. 14-19.2. 2.Koblewska J., Główne nurty i prądy humanistyki XX wieku a edukacja audiowizualna, "Oświata i Wychowanie" 1988, nr 20, s. 14-21.3.

3.Frycie S., Koblewska J., Rozwój edukacji audiowizualnej dzieci i młodzieży, "Oświata i Wychowanie" 1988, nr 20, s. 20-33.4.

4.Szmagalski J., Kształcenie kompetencji komunikacyjnych jednostek w dobie środków masowego przekazu, "Oświata i Wychowanie", 1989 nr 12, s. 43-47.5.

5. Zob. Szmagalski J., tamże, s. 43-47.6.

6. Świderska E., Media a przemoc: VIII Ogólnopolska Sesja Filmoznawczo-Metodyczna (Borki 5-8. XI. 1998 r.), "Nowa Szkoła", 1998, s. 52-54.

7. Depta H., Wychowanie filmowe dzieci i młodzieży, "Życie Szkoły", 1982 nr 3-4, s. 133-136.

8. Zob. Depta H., tamże, s. 43-47.