Kallithea
Zofia kuczyńska
Uniwersytet Szczeciński
priorytety edukacji w zintegrowanej EUROPIE
(edukacja filmowa)
W 1993 roku w czasie Generalnej Konferencji UNESCO powstała Międzynarodowa Komisja do Spraw Edukacji dla XXI wieku, której zadaniem miało być sporządzenie raportu o sytuacji edukacji na świecie oraz przedstawienie wniosków w postaci zaleceń dla doskonalenia oświaty i wychowania możliwych do przyjęcia przez różne środowiska i kraje. Adresatami powstałych konkluzji i zaleceń komisji stały się instytucje publiczne i prywatne, osoby opracowujące politykę oświatową, decydenci, twórcy i realizatorzy programów edukacyjnych. Według Komisji przyszłość XXI wieku zdeterminowana ma być przez cztery nowe zjawiska:
globalizację (wszyscy stajemy się mieszkańcami świata, którym rządzą prawa współzależności), ewolucję stosunków północ-południe, koniec zimnej wojny, rosnące znaczenie środków przekazu informacji i komunikowania się.
Przeciwwagą dla globalizmu przejawiającego się w gospodarce, technice, kulturze ma być świat bardziej solidarny, określany mianem “nowego humanizmu”, akceptujący szacunek dla innych kultur, wartości duchowych. Bardzo szczególna rola przypada nauczycielowi, który ma być promotorem zmian, orędownikiem wzajemnego zrozumienia i tolerancji. Ma łączyć w edukacji pluralizm wobec innych kultur, szacunek do nich, likwidować podziały pod względem dostępności do nowoczesnych technologii. Stąd kadrę pedagogiczną muszą stanowić wysoko wykwalifikowani specjaliści, którzy w znacznym stopniu przyczynią się do kreowania społeczeństwa przyszłości. Powodzenie reform edukacyjnych zależeć będzie również od uczestnictwa społeczności lokalnych, rodziców, stowarzyszeń, organizacji pozarządowych czy też wspólnot międzynarodowych. “Państwo powinno czuwać nad realizacją zasady równości szans edukacyjnych, gwarantować jakość edukacji zgodnie z określonymi normami ogólnymi i systemem kontroli, zapewniać koordynację różnych szczebli szkolnictwa, rozwijać ofertę edukacji przez całe życie.”
Z uwagi na zmianę warunków tworzenia miejsc pracy w obliczu globalizacji Komisja Europejska podkreśla potrzebę zachowania europejskiego modelu socjalnego przy jednoczesnym podnoszeniu spójności i poczucia bezpieczeństwa społeczeństw. Zmiany istoty pracy i organizacji produkcji, które są rezultatem powstania społeczeństw informatycznych, powodują konieczność przystosowania się do nowych materialnych form pracy. W celu uniknięcia niekorzystnych skutków związanych z globalizacją, postępem naukowo-technicznym i informatyzacją należy skupić się na szkole, której zadaniem jest troska o wzbogacenie wiedzy uczniów, ale także rozwijanie ich kreatywności. Umożliwi to młodym ludziom skuteczniejszą adaptację do przemian w gospodarce i zatrudnieniu. Należy ponadto tworzyć warunki do edukacji przez całe życie, do nabywania nowych umiejętności bez względu na już zdobyte dyplomy. Warunkiem koniecznym jest także znajomość języków obcych, co warunkuje większe możliwości zdobycia pracy a także zbliżenie do innych kultur. “Wartość wiedzy jako uniwersalnego substytutu wzrasta w szybkim tempie. O znaczeniu gospodarki trzeciej fali w coraz większym stopniu będzie decydować jej strategiczna i operacyjna umiejętność pozyskiwania, tworzenia, dystrybucji oraz stosowania wiedzy.”
Mimo tych wszystkich okoliczności następuje jednak różnicowanie się państw pod względem kulturowym. Te dążenia do odrębności są dowodem na chęć zachowania swoistości kulturowej, tożsamości, inności, ucieczki przed unifikacją. Okoliczności sprzyjające kulturowemu różnicowaniu się we współczesnym świecie, to według Z. Kwiecińskiego:
zjawiska migracji w związku z ekonomiczną ekspansją społeczeństw zachodnich, prowadzące do silnego różnicowania się społeczeństw i konieczności zastosowania odpowiedniej polityki wobec imigrantów, doskonalenie międzynarodowych systemów komunikacji i transportu wzmacniające dyfuzję kulturową, koncentracja uwagi na prawach człowieka w kontekście wojen, konfliktów, terroryzmu, obnażanie różnic między wartościami deklarowanymi a realizowanymi przez państwa dominujące - wobec ruchów etnicznych, tendencje do zachowania odrębności przez nowe niepodległe państwa.
Z. Kwieciński zauważył wśród polskich pedagogów pięć reakcji na sytuację zmiany: brak reakcji, adaptacje formalne, reakcje ucieczkowe, idiosynkrazje i konwersje, próby stworzenia lub rekonstruowania treści adekwatnych do nowych sytuacji. Najbardziej krytykowany jest brak reakcji pedagogów powodujący nieprzystawalność wiedzy i kompetencji pedagogicznych. Natomiast adaptacje zewnętrzne, formalne pozornie tylko zmieniają istotę edukacji. Wprowadzają tylko do dotychczasowych wzorców myślenia i nauczania elementy “nowoczesności” i “mody”. Natomiast idiosynkrazje i konwersje powodują zwrot od centralizmu do decentralizmu, od szkoły autorytarnej do nowoczesnej, z nowym ładem społecznym, od pedagogiki przymusu do pedagogiki miękkiej. Największe znaczenie ma jednak poszukiwanie adekwatnej teorii dla nowej, nieznanej dotąd sytuacji gwałtownego przejścia społecznego i kulturowego. Stąd konieczność rozwoju nowych teorii badań edukacyjnych, którym towarzyszyć powinien powrót do współczesnych nauk podstawowych, ich teorii i metodologii, jak też próby stawiania pytań o to, czy szkoła powinna odzwierciedlać świat i przystosowywać do życia w nim, czy też zmieniać nastawienia i kształtować kompetencje do zmiany; co jest ważniejsze: edukacja dla demokracji, edukacja w demokracji czy może demokracja w edukacji? Są to niektóre z zagadnień ogromnie ważnych dla zrozumienia zmian edukacyjnych, również dla refleksji nad edukacją wielokulturową. Szkoła musi wspierać taką wiedzę, umiejętności, postawy i kompetencje, które uczynią jednostkę samodzielnie rozwiązującą problemy zarówno osobiste, społeczne, kulturowe jak i środowiskowe, zdolną do refleksyjnego, krytycznego myślenia, oceniania wiedzy z punktu widzenia etyki, przy zachowaniu moralności indywidualnej i społecznej odpowiedzialności.
Obszarami, które opisuje T. Lewowicki, wymagającymi obecnie szczególnych działań w celu określenia sensu i kierunku zmian oświatowych są:
ogólna filozofia edukacyjna obejmująca ideologie edukacyjne, doktryny, zasady polityki oświatowej, zaniedbane dotychczas pole edukacji dotyczące wychowania i opieki nad dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, problemów oświaty wiejskiej,
obszary oczekiwań wobec edukacji, m.in. odnośnie języków obcych, poradnictwa zawodowego, edukacji informatycznej, zamierzenia perspektywiczne, kwestie uniwersalne i standaryzacyjne związane z wizją rozwoju społecznego, aksjologii, jakości, kierunków kształcenia, uwzględniania standardów międzynarodowych.
Współczesny świat, pełen zmian w każdej dziedzinie naszego życia, również a może przede wszystkim w edukacji wywołuje konieczność odpowiedzialnych i profesjonalnych działań, w zgodzie z kontekstem społecznym i ekonomiczno-gospodarczym, z uwzględnieniem potrzeb i możliwości, ale też gwarantujących przeobrażenia państwa i społeczeństwa. Tylko nowoczesna koncepcja kształcenia stworzy preferencje dla przenikania się wpływów kulturowych różnych narodów. Stąd nowa rola społeczna nauczyciela oraz konieczność ukształtowania przez niego nowych sposobów orientacji w świecie i życiu.
Jednym z elementów wprowadzającym dzieci i młodzież w problematykę nowoczesnego kształcenia może stać się edukacja filmowa. Jest ona poddziedziną edukacji medialnej, która w polskim szkolnictwie występuje w postaci ścieżek edukacyjnych. Zadaniem takiej edukacji jest przygotowanie młodego pokolenia do poruszania się w świecie wszechobecnych środków masowego przekazu i do umiejętnego dokonywania wyboru formy, kształtu i treści dostępnych informacji.
Zofia kuczyńska
Uniwersytet Szczeciński
priorytety edukacji w zintegrowanej EUROPIE
(edukacja filmowa)
W 1993 roku w czasie Generalnej Konferencji UNESCO powstała Międzynarodowa Komisja do Spraw Edukacji dla XXI wieku, której zadaniem miało być sporządzenie raportu o sytuacji edukacji na świecie oraz przedstawienie wniosków w postaci zaleceń dla doskonalenia oświaty i wychowania możliwych do przyjęcia przez różne środowiska i kraje. Adresatami powstałych konkluzji i zaleceń komisji stały się instytucje publiczne i prywatne, osoby opracowujące politykę oświatową, decydenci, twórcy i realizatorzy programów edukacyjnych. Według Komisji przyszłość XXI wieku zdeterminowana ma być przez cztery nowe zjawiska:
globalizację (wszyscy stajemy się mieszkańcami świata, którym rządzą prawa współzależności), ewolucję stosunków północ-południe, koniec zimnej wojny, rosnące znaczenie środków przekazu informacji i komunikowania się.
Przeciwwagą dla globalizmu przejawiającego się w gospodarce, technice, kulturze ma być świat bardziej solidarny, określany mianem “nowego humanizmu”, akceptujący szacunek dla innych kultur, wartości duchowych. Bardzo szczególna rola przypada nauczycielowi, który ma być promotorem zmian, orędownikiem wzajemnego zrozumienia i tolerancji. Ma łączyć w edukacji pluralizm wobec innych kultur, szacunek do nich, likwidować podziały pod względem dostępności do nowoczesnych technologii. Stąd kadrę pedagogiczną muszą stanowić wysoko wykwalifikowani specjaliści, którzy w znacznym stopniu przyczynią się do kreowania społeczeństwa przyszłości. Powodzenie reform edukacyjnych zależeć będzie również od uczestnictwa społeczności lokalnych, rodziców, stowarzyszeń, organizacji pozarządowych czy też wspólnot międzynarodowych. “Państwo powinno czuwać nad realizacją zasady równości szans edukacyjnych, gwarantować jakość edukacji zgodnie z określonymi normami ogólnymi i systemem kontroli, zapewniać koordynację różnych szczebli szkolnictwa, rozwijać ofertę edukacji przez całe życie.”
Z uwagi na zmianę warunków tworzenia miejsc pracy w obliczu globalizacji Komisja Europejska podkreśla potrzebę zachowania europejskiego modelu socjalnego przy jednoczesnym podnoszeniu spójności i poczucia bezpieczeństwa społeczeństw. Zmiany istoty pracy i organizacji produkcji, które są rezultatem powstania społeczeństw informatycznych, powodują konieczność przystosowania się do nowych materialnych form pracy. W celu uniknięcia niekorzystnych skutków związanych z globalizacją, postępem naukowo-technicznym i informatyzacją należy skupić się na szkole, której zadaniem jest troska o wzbogacenie wiedzy uczniów, ale także rozwijanie ich kreatywności. Umożliwi to młodym ludziom skuteczniejszą adaptację do przemian w gospodarce i zatrudnieniu. Należy ponadto tworzyć warunki do edukacji przez całe życie, do nabywania nowych umiejętności bez względu na już zdobyte dyplomy. Warunkiem koniecznym jest także znajomość języków obcych, co warunkuje większe możliwości zdobycia pracy a także zbliżenie do innych kultur. “Wartość wiedzy jako uniwersalnego substytutu wzrasta w szybkim tempie. O znaczeniu gospodarki trzeciej fali w coraz większym stopniu będzie decydować jej strategiczna i operacyjna umiejętność pozyskiwania, tworzenia, dystrybucji oraz stosowania wiedzy.”
Mimo tych wszystkich okoliczności następuje jednak różnicowanie się państw pod względem kulturowym. Te dążenia do odrębności są dowodem na chęć zachowania swoistości kulturowej, tożsamości, inności, ucieczki przed unifikacją. Okoliczności sprzyjające kulturowemu różnicowaniu się we współczesnym świecie, to według Z. Kwiecińskiego:
zjawiska migracji w związku z ekonomiczną ekspansją społeczeństw zachodnich, prowadzące do silnego różnicowania się społeczeństw i konieczności zastosowania odpowiedniej polityki wobec imigrantów, doskonalenie międzynarodowych systemów komunikacji i transportu wzmacniające dyfuzję kulturową, koncentracja uwagi na prawach człowieka w kontekście wojen, konfliktów, terroryzmu, obnażanie różnic między wartościami deklarowanymi a realizowanymi przez państwa dominujące - wobec ruchów etnicznych, tendencje do zachowania odrębności przez nowe niepodległe państwa.
Z. Kwieciński zauważył wśród polskich pedagogów pięć reakcji na sytuację zmiany: brak reakcji, adaptacje formalne, reakcje ucieczkowe, idiosynkrazje i konwersje, próby stworzenia lub rekonstruowania treści adekwatnych do nowych sytuacji. Najbardziej krytykowany jest brak reakcji pedagogów powodujący nieprzystawalność wiedzy i kompetencji pedagogicznych. Natomiast adaptacje zewnętrzne, formalne pozornie tylko zmieniają istotę edukacji. Wprowadzają tylko do dotychczasowych wzorców myślenia i nauczania elementy “nowoczesności” i “mody”. Natomiast idiosynkrazje i konwersje powodują zwrot od centralizmu do decentralizmu, od szkoły autorytarnej do nowoczesnej, z nowym ładem społecznym, od pedagogiki przymusu do pedagogiki miękkiej. Największe znaczenie ma jednak poszukiwanie adekwatnej teorii dla nowej, nieznanej dotąd sytuacji gwałtownego przejścia społecznego i kulturowego. Stąd konieczność rozwoju nowych teorii badań edukacyjnych, którym towarzyszyć powinien powrót do współczesnych nauk podstawowych, ich teorii i metodologii, jak też próby stawiania pytań o to, czy szkoła powinna odzwierciedlać świat i przystosowywać do życia w nim, czy też zmieniać nastawienia i kształtować kompetencje do zmiany; co jest ważniejsze: edukacja dla demokracji, edukacja w demokracji czy może demokracja w edukacji? Są to niektóre z zagadnień ogromnie ważnych dla zrozumienia zmian edukacyjnych, również dla refleksji nad edukacją wielokulturową. Szkoła musi wspierać taką wiedzę, umiejętności, postawy i kompetencje, które uczynią jednostkę samodzielnie rozwiązującą problemy zarówno osobiste, społeczne, kulturowe jak i środowiskowe, zdolną do refleksyjnego, krytycznego myślenia, oceniania wiedzy z punktu widzenia etyki, przy zachowaniu moralności indywidualnej i społecznej odpowiedzialności.
Obszarami, które opisuje T. Lewowicki, wymagającymi obecnie szczególnych działań w celu określenia sensu i kierunku zmian oświatowych są:
ogólna filozofia edukacyjna obejmująca ideologie edukacyjne, doktryny, zasady polityki oświatowej, zaniedbane dotychczas pole edukacji dotyczące wychowania i opieki nad dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, problemów oświaty wiejskiej,
obszary oczekiwań wobec edukacji, m.in. odnośnie języków obcych, poradnictwa zawodowego, edukacji informatycznej, zamierzenia perspektywiczne, kwestie uniwersalne i standaryzacyjne związane z wizją rozwoju społecznego, aksjologii, jakości, kierunków kształcenia, uwzględniania standardów międzynarodowych.
Współczesny świat, pełen zmian w każdej dziedzinie naszego życia, również a może przede wszystkim w edukacji wywołuje konieczność odpowiedzialnych i profesjonalnych działań, w zgodzie z kontekstem społecznym i ekonomiczno-gospodarczym, z uwzględnieniem potrzeb i możliwości, ale też gwarantujących przeobrażenia państwa i społeczeństwa. Tylko nowoczesna koncepcja kształcenia stworzy preferencje dla przenikania się wpływów kulturowych różnych narodów. Stąd nowa rola społeczna nauczyciela oraz konieczność ukształtowania przez niego nowych sposobów orientacji w świecie i życiu.
Jednym z elementów wprowadzającym dzieci i młodzież w problematykę nowoczesnego kształcenia może stać się edukacja filmowa. Jest ona poddziedziną edukacji medialnej, która w polskim szkolnictwie występuje w postaci ścieżek edukacyjnych. Zadaniem takiej edukacji jest przygotowanie młodego pokolenia do poruszania się w świecie wszechobecnych środków masowego przekazu i do umiejętnego dokonywania wyboru formy, kształtu i treści dostępnych informacji.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz